یکی از رایجترین سؤالهایی که خریداران عسل میپرسند این است:
«اگر عسل شکرک بزند یعنی تقلبی است؟»
پاسخ کوتاه و صادقانه این است:
خیر، شکرک زدن عسل بهتنهایی نشانه تقلب نیست.
اما برای قضاوت درست، باید علت علمی این پدیده را بشناسیم.
شکرک زدن عسل چیست و چرا اتفاق میافتد؟
شکرک زدن یا تبلور عسل یک فرآیند طبیعی است که در بسیاری از عسلهای خام و طبیعی رخ میدهد.
عسل ترکیبی از:
فروکتوز
گلوکز
آب
آنزیمها و مواد معدنی
میباشد که:
وقتی گلوکز موجود در عسل از حالت محلول خارج شود، به شکل بلور درمیآید و عسل حالت سفت یا دانهدانه پیدا میکند.
چه عواملی باعث شکرک زدن عسل میشوند؟
1- نوع گیاه شهددهنده
بعضی عسلها ذاتاً زودتر شکرک میزنند (مثل عسل گون یا کلزا).
2- نسبت گلوکز به فروکتوز
هرچه گلوکز بیشتر باشد، احتمال شکرک بالاتر است.
3- دما
دمای ۱۰ تا ۱۵ درجه بهترین شرایط برای شکرک زدن عسل است.
4- خام بودن عسل
عسلهایی که حرارت ندیدهاند، بیشتر شکرک میزنند.
آیا عسل طبیعی حتماً شکرک میزند؟
❌ خیر
و این یکی از باورهای غلط رایج است.
بعضی عسلهای طبیعی دیر شکرک میزنند
بعضی ممکن است اصلاً تا مدتها شکرک نزنند
پس:
شکرک نزدن = طبیعی بودن قطعی نیست
شکرک زدن = تقلبی بودن قطعی نیست
باورهای غلط رایج درباره شکرک زدن عسل
❌ باور غلط ۱: عسل شکرکزده حتماً شکر دارد
واقعیت: شکرک نتیجه تبلور قندهای طبیعی خود عسل است، نه افزودن شکر.
❌ باور غلط ۲: عسل مایع همیشه بهتر است
واقعیت: بسیاری از عسلهای صنعتی با حرارت بالا همیشه مایع میمانند اما ارزش غذایی کمتری دارند.
❌ باور غلط ۳: شکرک کیفیت عسل را کم میکند
واقعیت: شکرک هیچ تأثیر منفی روی خواص عسل ندارد.
چه زمانی شکرک زدن میتواند مشکوک باشد؟
شکرک زدن بهتنهایی نشانه تقلب نیست، اما در این شرایط باید دقت کرد:
شکرک بسیار درشت و یکنواخت شبیه شکر
طعم غیرطبیعی یا تهمزه شربت
قیمت بسیار پایین و غیرمنطقی
نبود اطلاعات شفاف درباره منشأ عسل
در مهکام، شفافیت در نوع عسل، منطقه برداشت و فرآوری اصل اساسی است.
آیا میتوان عسل شکرکزده را دوباره مایع کرد؟
بله، اما به روش درست:
قرار دادن ظرف عسل در آب ولرم (نه جوش)
دمای زیر ۴۰ درجه برای حفظ آنزیمها
❗ حرارت مستقیم یا مایکروویو توصیه نمیشود.
جمعبندی ساده و صادقانه
اگر بخواهیم خیلی خلاصه بگوییم:
✔ شکرک زدن عسل معمولاً طبیعی است
✔ نشانهای از خام بودن بسیاری از عسلهاست
❌ معیار قطعی تشخیص تقلب نیست
✔ اعتماد به فروشنده شفاف از هر آزمایش خانگی مهمتر است
سؤالات پرتکرار کاربران (FAQ)
❓ آیا عسل شکرکزده فاسد شده است؟
خیر، شکرک هیچ ارتباطی با فساد عسل ندارد.
❓ عسل شکرکزده را بخوریم یا نه؟
بله، کاملاً قابل مصرف است و خواص آن حفظ شده.
❓ چرا بعضی عسلها هیچوقت شکرک نمیزنند؟
بهدلیل نوع گیاه، نسبت فروکتوز بالا یا حرارتدیدن.
❓ شکرک سفید روی عسل چیست؟
همان بلورهای گلوکز طبیعی عسل است.
مطالب مفید و مرتبط:
«عسل خام چیست و چه تفاوتی با عسل صنعتی دارد؟»
